โรงเรียนอัสสัมชัญ (อังกฤษ: Assumption College) (อักษรย่อ: อสช, AC) ถือกำเนิดขึ้นในปี พ.ศ. 2420 โดยบาทหลวงเอมิลกอลมเบต์ ชาวฝรั่งเศส เจ้าอาวาสวัดอัสสัมชัญ (ผู้ก่อตั้งโรงเรียน) เปิดเรียนอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2428 ใช้ชื่อว่า "โรงเรียนอาซมซานกอเล็ศ" (Le Collège de L´Assomption) ต่อมาในปี พ.ศ. 2453 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น "โรงเรียนอัสสัมชัญ" โดยใช้อักษรย่อ อสช หรือ AC

ด้วยความใฝ่ฝันที่จะต่อสู้กับการปล่อยปละละเลยในเรื่องการศึกษา และความโง่เขลาของเด็ก ๆ ในละแวกวัดในปี พ.ศ.2420 (ค.ศ.1877) บาทหลวงเอมิลกอลมเบต์ จึงตั้งโรงเรียนวัดชื่อโรงเรียนไทย - ฝรั่ง เพื่อสอนภาษาฝรั่งเศส และภาษาไทย ในวันแรกมีนักเรียน 12 คน สมัยนั้นเยาวชนทั้งหลายมิได้นำพาเอาใจใส่ต่อการเรียนส่วนใหญ่ มุ่งแต่จะเที่ยวเล่นไปตามลำคลองเท่านั้น แต่บาทหลวง กอลมเบต์เห็นการณ์ไกลไม่ท้อถอย สองปีต่อมาท่านจึงเปิดสอนภาษาอังกฤษเพิ่มอีกหนึ่งภาษา

จนกระทั่งวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2428 (ค.ศ.1885) โรงเรียนได้เปิดอย่างเป็นทาง การใช้ชื่อว่า "โรงเรียนอาซัมซานกอเล็ศ" โดยใช้เรือนไม้หลังใหญ่ซึ่งเคยเป็นที่พักของเณรคาทอลิกให้เป็นอาคารเรียนหลังแรก  และขอร้องให้ผู้ปกครองนำบุตรหลานมาเรียน  วันแรกมีนักเรียนนับจำนวนได้ 33 คน จนถึงสิ้นปีมีนักเรียนเพิ่มขึ้นเป็น 80 คน ในปีต่อมา มีจำนวนนักเรียนทั้งสิ้น 130 คน

เมื่อจำนวนนักเรียนเพิ่มขึ้นและโรงเรียนเริ่มเป็นที่รู้จักของประชาชนมากขึ้น ท่านจึงขยายโรงเรียนโดยสร้างอาคารเรียนอีกหนึ่งหลังโดยทูลเกล้าถวายฎีกาต่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้า อยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินี อีกทั้งบอกบุญเรี่ยไรไปยังบรรดาเจ้านายพ่อค้าทั้งชาวไทย และชาวต่าง ประเทศในกรุงเทพฯ ซึ่งได้รับความช่วยเหลือ ด้านทุนทรัพย์เป็นอย่างดี 

ในวันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ.2430 (ค.ศ. 1887) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมารเสด็จฯ ทรงวางศิลาฤกษ์ ตึกเรียนหลังแรก ซึ่งต่อมาเรียกว่า "ตึกเก่า"

ในวันที่ 20 ตุลาคม พ.ศ. 2444 (ค.ศ.1901) คณะเซนต์คาเบรียลได้ส่งคณะภราดา 5 ท่านมายังประเทศไทย เพื่อสานต่อเจตนารมณ์ของคุณพ่อกอลมเบต์ซึ่งชราภาพได้แก่ ภราดามาร์ติน เดอตูรส์ (อธิการคนที่ 2)  ภราดาอาแบล  ภราดาออกูส  ภราดาคาเบรียล ฟาเร็ตตี  และหนึ่งในนั้น ได้แก่ ภราดาฮีแลร์ โดยได้เข้ามาสานต่องานด้านการ ศึกษา โรงเรียนนี้ถือเป็นโรงเรียนแรกในเครือมูลนิธิฯ ที่รับเฉพาะนักเรียนชาย ต่อมาในปี พ.ศ.2453 (ค.ศ.1910) โรงเรียนได้เปลี่ยนชื่อจาก โรงเรียนอาซัมซานกอเล็ศ เป็น “โรงเรียนอัสสัมชัญ” และใช้ชื่อย่อว่า อสช โดยยังคงความหมายเดิม ซึ่งหมายถึง ตำแหน่งสำหรับระงับบาป และหาวิชาความรู้ 

เมื่อมีนักเรียนเพิ่มมากขึ้นทำให้ตึกเรียนไม่เพียงพอกับความ ต้องการของผู้ปกครองและศิษย์เก่า ทางคณะภราดาเซนต์คาเบรียล จึง ได้มีมติให้ก่อตั้ง โรงเรียนอัสสัมชัญ แผนกประถม  ขึ้นเมื่อปี พ.ศ 2508
ณ บ้านเลขที่ 90/1 ซอยเซนต์หลุยส์ 3  ถนนสาทรใต้  เขตสาทร  จังหวัด กรุงเทพฯ  บนเนื้อที่ 5 ไร่ 4 งาน
ทั้งนี้ โรงเรียนเปิดโครงการการเรียนการสอนตามหลักสูตร กระทรวงศึกษาธิการเป็นภาษา อังกฤษ (English Program) ในปี พ.ศ. 2544 เพื่อเป็นทางเลือกสำหรับนักเรียนที่สนใจ

ตลอดระยะเวลาที่โรงเรียนเปิดทำการสอนมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2428 จนถึงปัจจุบันย่อมเป็นที่ประจักษ์ แก่สังคมว่านักเรียนอัสสัมชัญสามารถดำเนินชีวิตในสังคมได้อย่างภาคภูมิใจ เป็นผู้มีความพร้อมทั้งด้านวิชา ความรู้ ความสามารถ สติปัญญา และมีคุณธรรมประจำใจสามารถประสบความสำเร็จในวิชาชีพอย่างสง่างามและได้รับใช้ประเทศชาติ ในตำแหน่งนายกรัฐมนตรีถึง 4 ท่าน อันได้แก่

โรงเรียนยึดมั่นต่อภาระหน้าที่ที่จะจัดการศึกษาให้นักเรียนมีคุณภาพ และมีพื้นฐานที่ดีสำหรับพัฒนาตนเอง ให้สอดคล้องกับความต้องการของสังคมโดยมีความรับผิดชอบ ความเสียสละ รักสันติ  มีคุณธรรม และพร้อมเป็นแบบอย่างที่ดีให้กับสังคมสืบไป